Bebeğin fiziksel ve zihinsel gelişimi üzerinde uykunun rolü son derece önemlidir. Yaşamın ilk aylarında merkezi sinir sisteminin gelişmesi ile birlikte yerleşmeye başlayan sirkadiyen ritim, bebeğin ihtiyacı doğrultusunda yeterince uyumasına ve sağlıklı uyku alışkanlığının kazanılmasına büyük katkı sağlar (1). Uyku üzerinde etkili melatonin ve kortizol gibi hormonlar tarafından fizyolojik olarak kontrol edilen bu biyolojik saat sistemi aynı zamanda güneş ışığı, ortam sıcaklığı gibi mekanik faktörlerden de etkilenir (2). Dolayısıyla özellikle yaşamın ilk yılında bebeğin sağlıklı uyku örüntüsünü oluşturması ve uyku-uyanıklık döngüsünü kolayca devam ettirebilmesi için fizyolojik ve psikolojik unsurlarla birlikte ortam özellikleri de göz önünde bulundurulmalıdır.
Yazı İçindekiler
9-12 Ay Bebeklerde Uyku Düzeni Nasıl Olmalıdır?
Yaşamın bu döneminde eşyalara tutunarak ayakta durmaya, emeklemeye ve hatta yürümeye başlayan bebek, önceki aylara kıyasla hem fiziksel hem de zihinsel olarak çok daha aktif hale gelir (3). Dış dünyayı iyiden iyiye keşfettiği bu dönemde uykudan çok oyun ile zaman geçirmek ister ve uykuya karşı büyük direnç geliştirebilir. 9-12 aylık dönemde sağlıklı uyku alışkanlıklarının kazanılması son derece önemlidir. Bu dönemde kazanılan alışkanlıkların çocukluk çağında olduğu gibi yetişkinlik döneminde de sürdürüldüğü, uykuya geçiş ve uykuyu devam ettirme ile ilgili sorun yaşayan bebeğin, hayatın ilerleyen dönemlerinde, insomnia olarak adlandırılan kronik uykusuzluk problemine yakalanma riskinin büyük oranda arttığı görülmüştür (1). Dolayısıyla 9 aylık bebek uyku düzeni özellikle üzerinde durulması gereken önemli bir konudur.
10 Aylık Bebek Uyku Düzeni Nasıl Sağlanır?
Yaşamın bu döneminde bebek 24 saatlik döngünün yaklaşık 10-12 saatini uykuda geçirir. 10 aylık bebek uyku düzeni genellikle 8-10 saatlik gece uykusu ve gün içerisinde yaklaşık 2 saatlik kestirme şeklinde olur. Ancak her bebeğin kendine özgü uyku düzeni olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Bu dönemde gece ağlamaları artış gösterebilir ancak bunun doğrudan uyku problemi olarak tanımlanmaması gerekir. Bebeğin anne ile bağlarını iyiden iyiye kuvvetlendirdiği, annenin varlığını ve yokluğunu net bir şekilde ayırt edebildiği bu aylarda ayrılık anksiyetesi belirginleşir ve bebek hem anneden hem babadan yoğun ilgi talebinde bulunur. Bu noktada anne-baba bebeği yakından izlemeli, onun verdiği ipuçlarını doğru yakalamalı ve ihtiyaçlarını fark edebilmelidir.
11 Aylık Bebek Uyku Düzeni Nasıl Sağlanır?
Oyun ve aktivite isteğinin arttığı bu dönemde bebeğin uykuyu “boşa geçirilen zaman” olarak görmesi kaçınılmaz olacaktır. Bu noktada uykuya direnci azaltmak ve bebeğin daha keyifli uyumasını sağlamak için uyku öncesi aktiviteler önerilir. Örneğin oyuncaklarla birlikte yapılacak ılık bir duş bebeğin oyun ihtiyacını giderirken aynı zamanda sakinleşmesini, gevşemesini ve bu şekilde uykuya geçişini kolaylaştırır. Bebeğin gece uykusundan faydalanabilmesi gelişimi için son derece önemlidir. Bu doğrultuda gündüz uykularının 2 saati aşmaması sağlanmalı ve gün içerisinde çeşitli etkinliklerle oyun ihtiyacı giderilmelidir. Bu şekilde 11 aylık bebek uyku düzeni oluşturulurken, kesintisiz gece uykusu ve dolayısıyla sirkadiyen uyku ritmi de desteklenmiş olur.
12 Aylık Bebek Uyku Düzeni Nasıl Sağlanır?
Artık bir yaşını doldurmuş olan bebek son derece hareketli hale gelir ve kişilere, durumlara, ortamlara, nesnelere karşı belirgin tepkiler geliştirir (3). Sevdiği ve sevmediği şeyleri ifade edebilir, yapmak istemediği bir şeye karşı büyük direnç gösterebilir. Bu noktada bebeği zorlamak onun gösterdiği direnci artıracağı için anne-babanın oyun gibi aktivitelerle bebeği ikna girişiminde bulunması gerekir. Her gün yeni renkler, farklı nesneler, eğlenceli şarkılar ve oyunlar keşfetmek isteyen bebeğinle birlikte uyku öncesi kitap okuma gibi rutinler geliştirerek onun hem aktiviteye hem de uykuya doymasına yardımcı olabilirsin. Bebeğin için uyku, beslenme, alt değiştirme gibi bakımları planlayıp takip edebileceğin, ona özel uyku rutini ve programları geliştirebileceğin Happy Fam uygulaması bu noktada sana büyük destek sağlar.
Kaynakça:
1- http://file.lookus.net/millipediatri/sunumlar/2015/201531.pdf
2- https://www.cocukgogus.org/tr/files/download/p1cqj42cb316lhbr5buq16eu1tao4.pdf