Kategoriler
Yenidoğan Bakımı

Sağlıklı Bebek Kakası Nasıl Anlaşılır?

Yeni doğan bebeklerin büyüme aşamasında bebekle ilgili en önemli ipuçlarını veren çoğu zaman bebek kakası olmaktadır. Yediklerinden nasıl beslendiği, sağlık durumunun nasıl ilerlediği gibi pek çok durum için doğru gözlem ile ebeveynlere fikir verebilmektedir. Bu bağlamda bebeklerin kakasını iyi bilmekte fayda var.

Bu noktada bebeğin kakasını ay ay takip etmek önemlidir. Gelişim ile birlikte renk koku ve kıvam gibi unsurlar değişim gösterir. Yeni doğmuş olan bebeklerde ilk birkaç gün boyunca nispeten daha koyu ve kıvamlı bir kaka oluşumu görülür. Bu durum sonrasında yerini daha sıvı ve açık renkli bir kakaya bırakır diyebiliriz.

Bu durumun temel olarak farklı sebepleri vardır. Bebek beslenmesinde kaka, anne sütünden bebeğin aldığı verimi ya da ilerleyen dönemlerde ek gıdalar ile bebek arasındaki ilişki arasında bilgiler verir. Nitekim her dönemde farklı kakalar görülebildiği gibi oluşabilen sağlık problemleri de kakanın kıvam ve renginin değişimi ile bizlere bilgi verebilmektedir.

Bebek kakası renkleri değişkenlik gösterir. Özellikle dönemsel olarak beslenme durumu ve gelişme durumu değişen bebekte sindirim sisteminin emilimi de farklılık arz eder. Bu durumda kakanın kıvamı ve rengi değişim gösterir. Bebeğin gün içerisinde kaç defa kaka yaptığı sorusu ile birlikte uygun bir kombinasyonu oluşturmalıdır diyebiliriz.

Ebeveynlerin bakım süresince bu tip kombinasyonlara dikkat etmesinde yarar vardır. Birazdan bahsedeceğimiz kaka türlerinden de anlaşılacağı üzere kimi kaka türleri olumsuz işaretleri içerisinde barındırabilir. Ay ay hangi durumda nasıl kakalar gözlemlememiz gerekir bunları yakından inceleyeceğiz.

Yeni Doğan Bebek Kakası Nasıl Olur?

İlk doğum anı oldukça önemlidir. Bebeğin hava ile buluştuğu anda bünyesi içerisinde farklı değişimler ortaya çıkar. Bu anlamda yeni doğan bebek kakası yeşilimsi siyah renktedir. Bu kakaya bilinen ismi ile mekonyum da denilebilir. Mekonyumun bu renkte olmasının temel sebebi anne karnında bebeğin amniyotik sıvıyı yutmasına bağlı olarak mukus, safra ve ölü hücreden oluşmasıdır.

Bu bağlamda panik yapmamakta yarar bulunur. En nihayetinde mekonyum bebeğin vücudundan en geç 2 günde atılabilir. Ardından anne sütü ile beslenen bebekte nispeten daha normal bir kaka görülmeye başlar. Bu kaka hardal renkli ve cıvık kıvamlı bir kakadır diyebiliriz. Anne sütü ile beslenen bebeklerin kaka kıvamı ve rengi de besine bağlıdır.

Anne sütü ile beslenen bebeklerin kakasında farklı olarak bebek kakasında pütürler görülebilir. Bu durumda korkmamak gerekir. Bunun en temel sebebi anne sütünün yağını bebeğin sindirememesi ve dışkılama yolu ile dışarıya atmasıdır. Bu kakanın kokusu nispeten hafiftir ve oldukça sıvı haldedir.

İlginizi Çekebilir:  Bebek Aşı Takvimi: Hangi Aşı Ne Zaman Yapılır?

Bebek kakası çeşitleri sadece yeni doğan ve anne sütü ile beslenen bebeklerle sınırlı değildir. Farklı çeşitlere geçmeden önce ilk zamanlarda olması gereken kakanın dışında bebek kakasında kan gözlemleniyorsa doktoruna başvurmanda fayda var. Kimi zaman yeni doğan bebeklerin bünyelerine bağlı olarak farklı işaretleri olabilmektedir.

Anne sütü ile beslenen bebekler gün içerisinde değişkenlik göstermek ile birlikte 8 ila 10 kez kakasını yapar. Sık olarak tuvaletini yapmasının sebeplerinden bir tanesi bünye olarak daha narin olmasına bağlı olarak besin emiliminin daha az olması diyebiliriz. Bunun yanı sıra oldukça cıvık olan bebek kakası hardal tonlarında değişkenlik gösterebilir.

Bebek Kakası Renkleri

Bebeklerin kakasının rengi her seferinde farklı bir işaret verebilir. Bu noktada bebeğini iyi takip etmek istiyorsan bebek kakası renklerine de hakim olmanda yarar var. Peki nasıl? Öncelikle kıvam ve renk kombinasyonlarını inceleyeceğiz. Kesin olmamak ile birlikte genel olarak görülen, görülmesi gereken kakalardan bahsedelim.

Bebek beyaz kaka yapmışsa, anne sütüyle beslenen bir bebeğin bu şekilde kaka yapmasının belli başlı sebepleri vardır. Bunlardan bir tanesi karaciğer diğeri ise safra kesesi sorunları olabilir. Kesin olmamak ile birlikte kaka beyaz ya da açık gri ise direkt olarak doktorunuza gitmekte fayda olacaktır.

Turuncu renkli olarak bebeğin kakasını yaptıysa, bebek kakası nasıl olmalı sorusunun cevabını da görmüş oluruz aslında. Çünkü çoğu zaman turuncu renkli kaka bir soruna işaret etmek. Annenin yediklerinin rengi ya da bebeğin katı gıda tüketmeye başlamasıyla yediklerinin rengi bebek kakasını etkiler. Normal bir kaka da hardal rengi tonlarında olabildiği için aslında turuncu kaka oldukça normaldir diyebiliriz.

Gelelim hardal renkli kakaya. Hardal sarısı bir kaka, anne sütü ile beslenen bebeğe işarettir. Nitekim oldukça doğal bir kakadır. Yapısal olarak oldukça sıvı halde olması da yine anne sütü ile ilişkilidir. Bu anlamda da bu biçimi ile görülmesi normal karşılanmalıdır. Aslında hardal rengi bebek için güvenli kaka diyebiliriz. Sadece bu renk tam sarı halde ise annenin beslenmesinden ya da ilaç tedavisi yapılıyor ise bundan kaynaklanabilir.

Bebeğin siyah kaka yapıyorsa, yeni doğduğunda ilk 24 saat içinde bu normal bir durumdur. Ancak bu durum ilerleyen günlere de sarktıysa, bebeğin muhtemelen yeterince beslenemiyor demektir. Bunun iki sebebi olabilir. Ya anne sütünün besin değeri ya da miktarı az geliyor olabilir ya da anne sütünü bebek gereğince sindiremiyor olabilir. Ancak bebeğinin yaşı büyüyünce siyah renk bir kakaya denk geldiğinde mutlaka doktoruna başvurmalısın.

İlginizi Çekebilir:  Bebek Oyun Halısı 5 Adımda Hayatınızı Nasıl Kolaylaştırır?

Bebek kakası yeşil renkli ise genelde mama ile beslenen bebeklerde görülebilir. Hardal renkli kaka gibi gelen olarak bir soruna işaret etmez. Sadece bebek kakası neden yeşil olur sorusuna alternatif bir yanıt olarak bebeğin mide mikrobunu atmaya çalışıyor olabilir. Elbette yeşil kaka yanı sıra huzursuzluk, gaz gibi farklı semptomlar ile birlikte görüldüğünde bu durum söz konusu olabilir.

Kırmızı renkli kakaya geldiğimizde ise iyi bir ihtimal olarak bebeğinin katı gıda tüketimine başlaması bu renk kakayı oluşturabilir. Ya da 2 aylık bebek kakası kırmızı ise anne sütünden yani annenin beslenmesinden ve buna ek olarak annenin meme ucunda bulunan kılcal damarların çatlayarak kanaması sonucunda kan yutabilir ve sonuç olarak nispeten kırmızı bir kaka gözlemlenebilir.

Farklı bir alternatif olarak bebek kakasında kırmızı lekeler bebeğin kaka yapmakta zorlandığının işareti olabilir. Bu ıkınmalar esnasında bebeğin anüs bölgesindeki kılcal damarlar ufak çaplı çatlayarak kakada kırmızı lekeler oluşturabilir. Ancak bunun dışında çok miktarda kan var ise doktora danışmakta da yarar bulunur.

Tüm bu kaka türevleri farklı semptomlar ile birlikte görüldüğünde kıvamı değiştiğinde doktor ile görüşmekte yarar bulunur. Özellikle ateş ve ishal birleşimi sonucunda doktora gidip en azından bebeğine bir baktırman senin içini de rahatlatacaktır. Ek olarak farklı bir durum ortaya çıkarsa önlem alınmasını kolaylaştıracaktır.

Bebeklerde Kaka Düzeni Nasıl Olmalıdır?

Bebeklerin ay ay kakalarının rengi ve kıvamı değişir. Nitekim buna bağlı olarak kullanılan bebek bezleri dahi bedenlidir diyebiliriz. İlk olarak yeni doğan bir bebeğin anne karnında ölü hücreleri, safra mukus gibi atıkları yutmasına bağlı olarak oluşan bir kaka çıkışı olur. Bu kaka, ki adı mekonyumdur, ilk 24 saat içerisinde gerçekleştirilir. Ardından anne sütünün dahil olması ile birlikte kaka sıklığı ve rengi değişir.

Mekonyum sonrasında bir bebek her beslendiğinden sonra kakasını yapmalıdır. Bu durum bebeğin 1,5 – 2 aylık olmasına kadar devam eder. Sonrasında yaşanan gelişmeye göre farklı bir düzen oturur. Ancak bu süreçteki yeni doğan sık sık kakasını yapmalı ve kaka rengi hardal iken kaka kıvamı da sıvı olmalıdır. Mama kullanan bebeklerde renk biraz daha koyu kıvam da nispeten daha kalın olabilir.

Bebeğin eğer sık sık kaka yapmıyor ve anne sütü ile besleniyorsa korkmana gerek yok. Anne sütü yapısına göre bebeğin daha çok küçük tuvaletini yapıyor olabilir. Bu durumda kaka aralıkları genişleyebilmektedir. Bu durumda bebeğin genel ruh haline bakılması yeterli olacaktır.

Farklı durumların bir arada gözlemlenmesi kaka ile ilgili farklı bilgiler verebilir. Bebeğin düzeni oldukça aralıklı diyelim. Ancak bunun yanında bebeğin huzursuz durumdaysa, tam anlamıyla sebebini bilmediğin ağlamalar varsa, karın bölgesinde sertlik ya da yumuşaklık durumu varsa bunların yanı sıra uyku düzeni ateşi ve ne kadar beslendiği gibi dinamiklere de bakılarak doktorun ile görüşebilirsin.

İlginizi Çekebilir:  Bebeklerde Reflü Belirtileri ve Tedavisi

Bebeklerin Kaka Yapmasına Yardım Eden Egzersizler

Bebeklerin kaka çıkışı kimi zaman huzursuzluk veren bir süreci getirebilir. Bu anlamda bebeğine yardım edebileceğin belli başlı egzersizler de var elbette. Bunlardan ilki bebek kaka masajı olarak da bilinen karın ovma hareketleridir. Bebeğinin rahatlaması için bebeğin karın bölgesine yapacağın dairesel ve yukarı aşağı hareketler bebeğine oldukça yardımcı olabilir.

Bunun yanı sıra bisiklet hareketi olarak bilinen sırt üstü olarak bebeğin yatırıldığı ve pedal çevirir gibi havada yapılan hareketler bebeğin kakasını yapmasını oldukça kolaylaştıran hareketlerden bir tanesidir. Bu sayede bebek içerisinde bulunan kakanın hareketlenmesine yardımcı olabilirsin.

Tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi ılık bir banyo da bebeklerin kakası için oldukça yardımcı bir etmendir. Ilık su ile banyo yaptırmak uyarıcı bir etkiye sahiptir diyebiliriz. Zor bir kaka süreci ise ve yaptığın masaj ile banyo ya da bisiklet hareketi işe yaramadıysa bebeğinin rektal uyarıya ihtiyacı olabilir. Bebeğin poposuna ateş ölçmek için termometre koyman sonucunda oradaki kaslar uyarılır. Bu sayede kaka çıkışı sağlanabilir. Ancak bu yöntemi en son kullanmakta yarar bulunur.

Bebeklerde İshal ve Kabızlık Problemi

Yeni doğan bebeklerde kabızlık probleminin belli başlı belirtileri vardır. Huzursuzluk, kaka yapmada zorlanma, acı ve ağrı, uykusuzluk ve de bebek kakasının sertliği bebeğin kabızlık sorunu yaşadığının göstergeleri arasındadır. Bu tip durumlar ile karşılaştığında doktoruna danışmanda fayda olacaktır.

Bebek kakasını yapamıyorsa doktorun talimatları doğrultusunda hareket etmelisin. Bunun yanı sıra kabızlığa yol açan belli başlı etmenler vardır. Bunların başında beslenme düzeni ve niteliği, genetik yatkınlık ve bebeğin dönemsel olarak bir rahatsızlığının olup olmadığı gelir. Bu durumlar kabızlığa sebep olabilen dinamiklerdir.

Kabız olan bebeğe evde belli başlı egzersizler yaptırılabilir. İleri düzey bir kabızlıkta ise doktorun talimatları ve uygulayacağı tedavi önemlidir. Ebeveynler ise evde beslenme değişikliğine gidebilir. Yukarıda bahsedilen egzersizleri yaptırabilir ya da ılık bir duş ile bebeğin rahatlamasına yardımcı olabilir.

Bebeklerde ishal durumu sıkça görülebilir. Genel anlamda beslenmeye bağlıdır. Çoğu zaman kabızlığa nazaran daha hızlı ve hatta kendi kendine geçebilir. Gerekli besin değişikliklerinin yapılmasının yanı sıra bebeğin sıvı kaybetmemesine yardımcı olacak taktikler uygulanabilir. En nihayetinde sorunun çözülmemesi durumunda doktora başvurmalısın.

Bir bebeğin ishal olması için belli başlı sebepler bulunur. Beslenmesi doğrudan bebeğin ishal durumunu etkiler. Bunun yanı sıra gelişim döneminde oluşabilir. Bir bebeğin ishal olduğunu anlamak için kakasının niteliğine bakmak gerekir. Bu noktada bebek kakası yüksek miktarlarda hatta taşacak kadar geliyorsa ve oldukça sıvı formdaysa bebeğin ishal olduğunu söylemek mümkündür.