Bebeklerde kaka rengi, bebeğin sağlıklı olup olmadığına dair önemli ipuçları verebilir. Bu nedenle ebeveynlerin alt değiştirirken kaka rengine bakmaları, renkteki herhangi bir değişimi fark etmeleri önemlidir. Kaka rengindeki tek seferlik değişim, her zaman bir hastalık göstergesi olmayabilir ancak üst üste farklı renkte dışkılama sağlıkla ilgili bir probleme işaret edebilir.
Bebeklerde Kaka Renkleri ve Anlamları
Bebek kaka rengi, bebeğin yaşına ve beslendiği yiyeceklere göre farklılık gösterebilir. Bu nedenle yenidoğan dönemiyle ek gıdaya başladıktan sonraki süreçte bebeğin kaka rengi farklı olur. Bebeklerde kaka renkleri ve anlamları şu şekildedir (1):
- Siyah: Yenidoğan kaka rengi genellikle siyahtır. Hayatın ilk birkaç gününde bebeklerin siyah, katran benzeri yapıda ‘mekonyum’ adı verilen kaka yapmaları normaldir. Mekonyum; amniyotik sıvı, deri hücreleri ve mukus içerir. Mekonyum dışkılamanın birkaç günden uzun süre devam etmemesi gerekir.
- Hardal Sarısı: Mekonyumdan sonra yenidoğan bebeklerin kaka rengi genelde hardal sarısına döner. Anne sütüyle beslenen bebeklerde de bu renk yaygın olarak görülür.
- Açık Sarı: Anne sütüyle ya da mamayla beslenen bebeklerde açık sarı kaka da oluşabilir. Açık sarı rengin yanı sıra sık kaka yapma, sulu kaka yapma gibi durumlar da mevcut ise bebeğin ishal olabileceği akılda tutulmalıdır. İshal, bebeklerde ciddi sıvı kaybına yol açabilir. Dolayısıyla ishal şüphesi olan bebeklerin beslenmelerine dikkat etmek, gerekirse doktora götürmek faydalı olur.
- Turuncu: Turuncu kaka, çeşitli pigmentlerin bebeğin sindirim sisteminde birikmesi sonucu oluşur. Hem anne sütü alan hem de mamayla beslenen bebeklerde görülebilir.
- Kırmızı: Bebeklerde kırmızı kaka, pancar, domates suyu gibi kırmızı besinlerin tüketimiyle ilgili olabileceği gibi sindirim sistemindeki bir kanamayla ilgili de olabilir. Enfeksiyon, süt alerjisi, anal fissür gibi pek çok farklı sağlık sorunları, sindirim sisteminde kanamaya yol açabilir. Kanama durumunda dışkıya da kan bulaştığından kaka rengi kırmızıya döner. Kırmızı renkte kakası olan bebeklerin her ihtimale karşı çocuk doktoruna götürülmesi yararlı olur.
- Yeşilimsi Taba: Mamayla beslenen bebeklerde yeşilimsi tabadan, sarıya kadar uzanan renkte kaka görülebilir.
- Koyu Yeşil: Koyu yeşil kaka, ek gıda tüketen, yeşil sebzelerle beslenmeye başlayan bebeklerde oluşur. Bezelye, ıspanak gibi besinler, kaka renginin koyu yeşil olmasına yol açabilir. Ayrıca demir desteği alan bebeklerde de kaka rengi koyu yeşile dönebilir.
- Beyaz: Kaka renginin beyaz olması, karaciğerin yeterince safra üretemediğini gösterir. Safra, besinlerin daha kolay sindirilmesini sağlayan maddedir. Bunun üretilememesi ciddi bir durumdur ve beyaz kakası olan bebeklerin mutlaka çocuk doktoruna götürülmesi gerekir.
- Gri: Dışkı renginin gri olması, besin sindiriminin düzgünce yapılamadığına işaret eder. Kaka rengi gri olan veya kıvamı kireç gibi olan bebeklerin doktora götürülmeleri önerilir.
Bebeklerin Dışkılama Alışkanlıklarının Takibi
Bebeklerin kaka renginin yanı sıra kıvamı ve sıklığı da önemlidir. Yenidoğan döneminde bebeklerin kakası katran kıvamındayken sonraki dönemlerde daha gevşek bir kıvama gelebilir. Ayrıca genel olarak anne sütüyle beslenen bebeklerin, mamayla beslenen bebeklere göre kakası daha suludur. Bebekler ek gıdaya başladıktan sonra kaka kıvamı yetişkinlerinkine benzemeye başlar (1).
Bebeklerin her gün kaka yapmaması her zaman bir problem olduğu anlamına gelmez. Özellikle anne sütü alan bebeklerde her gün dışkılama olmayabilir. Ancak mama ile beslenen bebeklerin genellikle her gün kaka yapması beklenir. Ek gıdaya başlayan bebeklerde de her gün bağırsak hareketleri görülür (2).
Bebeklerde bağırsak hareketlerinin, kaka rengi ve kıvamının aile tarafından takip edilmesi gerekir. Dışkılama özelliklerinin beslenmeyle ilişkisini anlamak için bebeğin beslenme zamanlarının ve öğünlerde ne yediğinin de not edilmesi faydalı olur. Bebeğin kakasında her zamankinden farklı bir durumla karşılaşırsa ve bebeğin genel durumu da huzursuz ise mutlaka doktora gidilmelidir.
Kaynakça:
1- https://www.healthline.com/health/parenting/baby-poop-color#takeaway
2- https://www.medicalnewstoday.com/articles/327218#other-qualities